Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek,
ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu

– Wojciech Oczko, nadworny lekarz Zygmunta Augusta,
Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy

Wieczna młodość – czy są na to proste sposoby?

Czyżby w ramach anti-aging wystarczyło zastosować suplementy z antyutleniaczami, popić zieloną herbatą lub kawą i gotowe…? Nasza cera stanie się jędrna i bez zmarszczek, włosy zachowają naturalny kolor, a umysł będzie chłonny jak u dziecka? Piękne marzenia 🙂 Jednak jak to często bywa w życiu – trzeba się trochę bardziej postarać.

Suplementy nie wspomagają anti-aging

Poza suplementacją witaminy D (w zakresie 2000-4000 UI) Instytut Żywności i Żywienia nie zaleca, także w ramach spowolnienia starzenie się, żadnej suplementacji [1]. A przecież często czytamy i słyszymy (teksty w kobiecej prasie, reklamy suplementów), że przyjmowanie antyoksydantów, ograniczanie przyjmowanych na dobę z pożywienia kalorii czy suplementacja hormonalna pomoże w utrzymaniu młodości. Niestety, takie stwierdzenia najczęściej wynikają z nadmiernego entuzjazmu wynikami badań na liniach komórkowych lub na zwierzętach. To stanowczo za daleko, aby przełożyć wnioski z badań na ludzki organizm.

Co nie pomoże lub zaszkodzi w utrzymaniu młodości?

Amerykański National Institute on Aging (NIA), zajmujący się oceną skuteczności popularnych strategii anti-aging, opracował na bazie wielu badań dokument, z którego wynika, że:

• przyjmowanie suplementów z antyoksydantami nie przynosi korzyści. Nie zmniejsza też ryzyka sercowo-naczyniowego, a może być szkodliwe. U kobiet po menopauzie systematyczne przyjmujących witaminę C (500 mg/d) i/lub witaminę E (10 000 j./d) zwiększało ryzyko wystąpienia raka piersi [1],
• zachęcające wydają się badania dotyczące restrykcji kalorycznych u zwierząt (nawet o 40%). U ludzi nie dały one tak jasnych wyników. Podobnie okresowe głodówki – brak dowodów na „odmłodzenie organizmu” [1],
• resweratrol – dawał duże nadzieje we wstępnych badaniach, ale brak dowodów na spowalnianie starzenia i poprawę zdrowia przez ten związek u ludzi [1,3],
• dehydroepiandrosteron (DHEA), testosteron u mężczyzn, estrogeny u kobiet – brak dowodów na przedłużenie przez nie młodości [1] 40-latka,
• palenie papierosów. Palący 30-latkowie mają wiek biologiczny 40-latka [5].

Co może nam pomóc, aby dłużej cieszyć się życiem?

• aktywność fizyczna – u 1500 kobiet analizowano czas poświęcany dziennie na ruch i długość ich telomerów (to zakończenia chromosomów, czyli struktur w jądrze komórkowym zawierających nasze geny). Te panie, które codziennie ruszały się 40 minut miały dłuższe telomery, a starzenie się komórek organizmu zaczyna się od ich skracania [4]. W innym badaniu udowodniono, że trening interwałowy (krótkie okresy intensywnego wysiłku, przeplatane wysiłkiem umiarkowanym) powodował, że wzrastała wrażliwość na insulinę, co zmniejsza ryzyko cukrzycy, a także komórki obserwowanych osób dużo wolniej się starzały [6],
• spożywanie ryb i owoców morza bogatych w kwasy EPA (eikozapentaenowy) i DPA (dipikolinowy). W badaniu trwającym 13 lat ustalono, że wysoki poziom kwasów Omega-3, pochodzących z ryb i owoców morza wpływał na zmniejszenie ryzyka niezdrowego starzenia się o 24% [7],

• na spowolnienie starzenia się mózgu i rozwoju otępienia korzystnie wpływają diety: śródziemnomorska i MIND. Jeszcze lepsze rezultaty w utrzymaniu sprawności umysłowej daje tzw. dieta skandynawska (nordycka, północna). Bazuje  na ciemnym pieczywie z pełnego ziarna, tłustych rybach morskich, roślinach strączkowych, olejach roślinnych, warzywach niebulwiastych i owocach (jabłka, gruszki). Istotny jest też sposób spożywania posiłków – powolny, bez rozpraszania się czytaniem czy oglądaniem TV [8].

Taka racjonalna dieta oraz – co bardzo istotne – zwiększenie codziennej dawki wysiłku fizycznego – najlepiej aerobowego – zwiększy nasze szanse na dłuższe utrzymanie młodzieńczego wyglądu i jasności umysłu, wynikających z opóźnienia komórkowych procesów starzenia.

Literatura: